Bağlamından Kopan Televizyon

    Televizyon 1950’lerden bu yana dünyada en çok kullanılan eğlence ve vakit geçirme araçlarından biridir. Toplumu etkileme potansiyeli o kadar yüksektir ki ilk yaygınlaştığı zamanda izleyicilerin siyah beyaz rüya gördüğü bilinmektedir. Peki ne oldu da bugün televizyonun geleceği bu kadar muğlak oldu?

    Televizyon çağımızın hızlı tüketim kültürü için yeni medya araçlarına nazaran daha yavaş kaldı. Yeterince hızlı yaygınlaşamayan mobil TV hizmeti ve büyük medya şirketlerinin iktidarlarla olan ilişkisinin verdiği güvensizlik ortamı kitleleri en eski iletişim biçimi olan fısıltı gazetesine yani toplumu toplumdan bilgi edinmeye yöneltti. Sosyal medyanın herkesi bir içerik üreticisi haline getirmesi hem çok daha çeşitli içeriklerin üretilmesine zemin hazırladı hem de anonim olma özelliği sayesinde görece daha güvenli bir agora imkânı sundu.

    Günümüzün en çok konuşulan konularından olan Z kuşağının bu medya konumlamasında nerede yer aldığı da aynı şekilde çokça merak edilen bir konu. Yaygın kanı Z kuşağının televizyon izlemediği yönünde olsa da aynı şekilde Z kuşağının televizyon ekranını kullanmaya devam ettiğini de görülmektedir. 2022 yılında yazmış olduğum Bağlamından Kopan Televizyon isimli yüksek lisans tezimde bu konuyu araştırdım ve sonuçlar herkesi aynı oranda doğrular nitelikte. Z kuşağı televizyon kullanıyor ve kullanırken de en çok yaptıkları şey televizyon izlemek! Ancak bu kuşağın hem çok genç olmasının hem de ulusal ve küresel ölçekte yaşanan ekonomik krizin bir etkisiyle hala aile evinde yaşayan bu kuşak, televizyonu da en çok aile evinde, ailesiyle birlikte izlemekte. Yani hem eğlence sektörü hem de reklam sektörü bu nesle ulaşmak istediğinde hala televizyon bir araç olarak masada duruyor.

    Bunun bir etkisi de televizyon kanallarının yeni nesillere hitap ederken tüketim kültürünün bir tezahürü olan sosyal medya spoilerlarından korunmak için yayınlandığı anda o içeriği tüketme isteğinden istifade etmeleri. Bunun yanı sıra yakın zamanda Netflix’te yayınlanan ve hemen gündem olan Şahmaran dizisi daha gündemden düşmeden dizinin başrol oyuncusu Serenay Sarıkaya’nın Show TV’de yayınlanacak olan Aile dizisi duyuruldu. Bu sayede daha dizi yayınlanmadan sosyal medyada birkaç kez TT oldu bile.

    Bu senenin konuşulacak içeriklerinden olması beklenen Aile dizisi şimdiden ciddi bir izleyici kitlesini garantilemiş görünüyor. Ayrıca Z kuşağının Binge Watching (Tıkınırcasına İzleme) yaptığı için televizyondan uzak durduğu söylenmekteydi ancak Disney+, Amazon Prime ve HBO MAX’in haftada bir bölüm yayınlayarak klasik dizi yayın sürecine geri dönmesi ve bunun izleyici kanadında beklenenden daha fazla karşılık bulması da televizyonun bağlamından kopmakta olduğu halde daha uzunca bir süre hayatımızda var olmaya devam edeceğinin göstergesi.

    Reklam kanadında da sıklıkla sosyal medya reklamlarının yapılıyor olmasının yanı sıra hala televizyon reklamlarının yüksek bütçelere rağmen satılıyor olması televizyonun reklamcılığında önemli bir mecrası olmaya devam ettiğini göstermektedir. Reklam verenler televizyon reklamlarının karşılığını her kuşaktan almaya devam etmektedir. Bilhassa kadın tüketicilerin televizyon tüketiminin fazla olması ve doğal olarak da televizyon reklamlarının kadın tüketicilere daha rahat eriştiğini hem pazar araştırmalarından hem de akademik çalışmaların çıktılarından görmekteyiz.

    Kültür günden güne değişmekte ve yeni kuşaklar meydana getirmektedir ancak kültürün bugün hızlanan değişiminin gündelik tüketim pratiklerine yansıması beklenenden ve sanılandan çok daha yavaş gerçekleşmektedir. Bu yüzden televizyon ve televizyon içerikleri bir süre daha hayatımızda yer tutmaya devam edecek gibi görünüyor.